‘Çelik Kubbe’ nasıl çalışacak? Sistemi ‘HAKİM’ yönetecek
SERCAN DİNÇ / milliyet.com.tr – Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında dün Beştepe’de Savunma Sanayii İcra Komitesi Toplantısı gerçekleştirildi.
Toplantıda, katmanlı hava savunma sistemleri ile tüm algılayıcı ve silahların bir ağ yapısı altında birbirleriyle entegre çalışması, ortak hava resminin oluşturulması, gerçek zamanlı olarak harekat merkezlerine ulaştırılması ve yapay zeka destekli olarak karar vericilere sunulmasını temin eden yerli ve milli olarak geliştirilmekte olan “Çelik Kubbe Projesi” görüşüldü.
Savunma Sanayii İcra Komitesi’nde Milli Muharip Uçak KAAN, Bayraktar TB3, AKINCI ve AKSUNGUR tedarik projeleri ile sürü yetenekli, kamikaze ve mini İHA projeleri de değerlendirildi.
‘ALINAN TARİHİ KARAR HAYIRLI OLSUN’
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da toplantıda Çelik Kubbe Projesi’nin görüşüldüğünü ve karara bağlandığını belirterek, “Alınan bu tarihi kararın hayırlı olmasını diliyorum.” dedi.
‘TÜRK SAVUNMA SANAYİSİ GELECEK DÖNEMDE YENİ REKORLARA İMZA ATACAK’
Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün de toplantıya ilişkin yaptığı açıklamada, ‘Toplantıda birçok kritik projede önemli kararlar alındı. Alınan kararların en kısa sürede en doğru şekilde hayata geçmesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Hiç şüphemiz yok her gün gelişen Türk savunma sanayisi gelecek dönemde yeni rekorlara imza atacak.’ değerlendirmesinde bulundu.
‘SİSTEMLERİN TÜMÜ ONUN ÇATISI ALTINDA TOPLANACAK’
Çelik Kubbe’nin önemi nedir? Sistem nasıl çalışacak? İçinde hangi sistemler olacak? Savunma Politikası Analisti Turan Oğuz, milliyet.com.tr’den Sercan Dinç’e ‘Çelik Kubbe’yi değerlendirdi.
Bir süredir bu zaten çalışılıyordu. Zaten ASELSAN da açıklamıştı. Çelik Kubbe adı üstünde bir çatı, bu sistemin tamamı. İçinde İHTAR’dan en yeni elektronik harpten SİPER’e kadar tüm sistemler var. Yeni sistemler de bunun altına girecek. Dolayısıyla burada adım adım, yıllar boyunca sürecek, genişleyecek bir yapıdan bahsediyoruz.
HİSAR gibi tek bir hava savunma sisteminden bahsetmiyoruz. Hepsi birbirine entegre olacak. Yıllar boyunca hava savunmayı ilgilendiren tüm alt sistemler, sadece hava savunma sistemleri de değil… Radarlar, elektronik harp sistemlerinin tümü onun çatısının altında toplanacak. Bu sonuçta büyüyen bir organizma.
‘TESPİT UYDULARI DA BU SİSTEMİN İÇERİSİNE GİRECEK’
İleride balistik füze engellemesi yaptığınız zaman bunu uzaydan da fark edebilmeniz lazım. Demek ki uydular da bu sisteme katılacak. Tespit uyduları var, onlar da bu sistemin içerisine girecek. Balistik füze engelleme sistemi yaptığımız zaman gelecekte bize o uydular da lazım olacak.
SİSTEMİ ‘HAKİM’ YÖNETİYOR
Radarlar, elektronik harp sistemleri, hava savunma sistemleri, efektörler, komuta kontrol merkezleri bunun içinde. Hatta bunun içerisinde Türkiye tarafından yerli ve milli olarak geliştirilen veri ağımız var. Bizim havadan ihbar kontrol uçaklarımızın verdiği bilgiler de bu HAKİM Sistemi içerisinde. Bunların hepsini en üstte HAKİM Sistemi yönetiyor. Dolayısıyla onlar da bu sisteme bilgi vererek oradan da hava resmi oluşturulacak. İHA’lardan gelecek olan görüntüler vs. hepsi sistemin içerisinde olacak.
Hatta gelecekte gemilerin radarlarından alınacak hava resimleri de bunun içine dahil edilecek. Çatı gibi düşünün bunu. Tüm hava savunma denildiğinde ne gerekiyorsa radarı, komuta kontrolü, haberleşmesi, efektörü, elektronik harbi hepsi bu çatının altında yer alacak. İşte bu çatının adı da ‘Çelik Kubbe’
(HAKİM Hava Komuta Kontrol Sistemi, farklı tipte ve yetenekteki sensörlerden aldığı verileri kıymetlendirerek Tanımlanmış Hava Resmini oluşturan, sahip olduğu tehdit değerlendirme ve av/silah tahsis algoritmaları aracılığıyla Silah Sistemleri ve Av Uçakları üzerinden Hava Görev Kontrol faaliyetini yürüten, gerçek zamanlı karar destek fonksiyonları ile taktik ve operasyonel seviyede Hava Sahası Kontrol faaliyetlerini icra etme imkanı sağlayan milli hava komuta kontrol sistemidir.)
GELECEKTE BAŞKA ÜRÜNLER DE GELECEK
Siper Blok-3 gibi veya Siper Blok-4 gibi füze hazır olduğu zaman SİPER sistemine entegre edilecek. Tabi muhtemelen sadece ASELSAN ürünleri de olmayacak. Gelecekte başka ürünler de girecek. Mesela METEKSAN’ın yaptığı şu anda üzerinde çalıştığı sözleşmeli bazı elektronik harp sistemleri var veya başka firmaların elektronik harp sistemleri var.
İlerde başka firmalara verilecek hava savunma sistemleri, kısa ve orta menzilli olabilir. Onlar da bu sistemin altına gelecek. En üstteki bu çatı… Adım adım, zaman zaman her şey bunun altında yer alacak.
BU SİSTEMİN AVANTAJI
Örneğin; Merzifon’da bir hava tehdidi var. Sistem diğer radarlardan gelen bilgilerle onun Merzifon’a gittiğini tanımlayacak. Oradaki hava savunma sistemine ‘Sen hazır ol’ diyecek. Onu devreye sokacak. Diyelim ki; İstanbul’da radar da Ağrı’daki HİSAR-O da ona bağlı olacak. Dalaman’daki GÖKBERK Lazer Silahı da ona bağlı olacak.
“EN MİNİMUMUNDAN BAŞLADIK, YAVAŞ YAVAŞ BÜYÜYECEK”
Yurt dışı sistemimizde de görülecek bu sistem. Örneğin; Türkiye’de görülen bir hava radarının resmini Katar’daki de görebilecek. Katar’daki radarımızın veya oradaki üsse konulacak bir hava savunma sisteminde görülen bir tehdidi Ankara’da görebilecek. En minimumundan başladık. Yavaş yavaş yeni sistemler girdikçe büyüyecek. Sürekli yeni ağlar kurulacak.
